Frankovka, de ‘gezonde’ fruitkanjer uit oost Kroatië
Geplaatst op: 5 juli 2020
De fruitige Frankovka-druif komt onder allerlei verschillende namen voor in het grootste deel van Centraal-Europa: Oostenrijk, Duitsland, Tsjechië, Slowakije, Slovenië, Italië en Hongarije. Maar waar komt hij nou eigenlijk vandaan en waarom heeft hij zulke gezonde eigenschappen?
Er zijn meerdere landen en regio’s die beweren de bakermat te zijn van de Frankovka-druif. Maar waar deze druif nu echt ‘inheems’ genoemd mag worden weten we helaas niet omdat onduidelijk is waar de druif voor het eerst voorkwam.
Vaak wordt beweerd dat de druif van origine uit Oostenrijk komt, maar ook dat is niet onomstotelijk bewezen. Wat we wel zeker weten is dat de druif bijzonder gezonde eigenschappen heeft en dat er in oost Kroatië bijzonder mooie wijnen van gemaakt worden.
Fränkisch
Laten we beginnen met een paar geschiedkundige feiten uit de wijnbijbel ‘Wine Grapes’ van Jancis Robinson.
Al vanaf de Middeleeuwen werd de naam Fränkisch gegeven aan verschillende druiven variëteiten. De naam Fränkisch is afgeleid van Frankonia, een historische regio in Duitsland die zich tegenwoordig uitstrekt over delen van Noord-Beieren, Zuid-Thüringen en Heilbron-Franken in Baden-Württemberg.
Een van deze hoogwaardige rassen was wellicht Blaufränkisch, wiens naam pas in 1862 op een tententoonstelling van druivensoorten in Wenen verscheen en in 1875 officieel werd aangenomen door de internationale ampelografische commissie in het Franse Colmar.
Borgonja
Deze druif kreeg later in Duitsland de synoniemen Lemberger (1877) en Limberger (eind 19e eeuw), beide afkomstig uit de Oostenrijkse locaties van waaruit het ras naar Duitsland werd geëxporteerd: Lemberg in de Steiermark (Styra) en Limburg in Maissau (Niederösterreich).
In Hongarije werd de variëteit voor het eerst genoemd in 1890 onder de naam Kékfrankos, de letterlijke vertaling van Blaufränkisch. DNA-profilering heeft onlangs bevestigd dat de Hongaarse Kékfrankos identiek is aan Blaufränkisch en dat Blaufränkisch ook in Kroatië wordt verbouwd onder de naam Borgonja. Men heeft lang gedacht dat Borgonja identiek was aan Gamay Noir of Pinot (borgonja betekent namelijk 'Bourgogne').
Deze bevinding is logischer in het licht van DNA-afstammingsanalyse: Blaufränkisch heeft een afstammingsrelatie met Gouais Blanc, die op zijn beurt weer een ouder is van Gamay Noir.
Als gevolg hiervan kunnen we stellen dat de geboorteplaats van Blaufrankisch waarschijnlijk ligt ergens in het gebied tussen Dalmatië, Oostenrijk en Hongarije, hoewel de exacte locatie nog steeds onbekend is.
Frankovka in Kroatië
De Frankovka-druif is ideaal voor het klimaat in Midden-Europa omdat deze rode druif vrij goed bestand is tegen kou in de winter, maar in de zomer wel veel zon nodig heeft.
In Kroatië wordt hij dan ook traditioneel verbouwd in Slavonië in oost Kroatië. Hij wordt ook op een paar plekken in Istrië verbouwd, waar de druif dus de zeer lokale naam ‘Borgonja’ heeft, die nergens anders wordt gebruikt.
Fruitkanjer
In Kroatië kan, afhankelijk van de hoeveelheid zon die de druiven gehad hebben, de opbrengst van de druivenstokken erg hoog zijn. Ook kan de concentratie aan suikers en zuren in de druiven aanzienlijk zijn.
Frankovka wijnen zijn dan ook vaak intens robijnrood, verfrissend fruitig van smaak (meestal bessen) met een alcoholpercentage van gemiddeld 13%.
De tannines in Frankovka zijn behoorlijk aanwezig en de zuren zijn precies genoeg om de wijn in balans te houden. De premium houtgelagerde wijnen lenen zich uitstekend om langer te bewaren.
De meeste Frankovka-wijnen kun je enigszins gekoeld drinken, bij ongeveer 16-18 graden Celsius. De wijnen passen dan prachtig bij rood vlees, bbq-gerechten, spicy gerechten, wild en kazen.
Ook wordt er van deze druif rosé en rosé brut gemaakt. Deze rosé’s zijn over het algemeen iets donkerder dan bijvoorbeeld een Provence-rosé. En dat zegt iets over de druif Frankovka. Want als je zulke intens robijnrode wijnen van deze druif maakt wordt een bijna kleurloze rosé een behoorlijke opgave.
Gezonde wijn
‘A glass of wine a day keep the doctor away’. Dat willen we allemaal geloven toch? Maar als je een glas Frankovka drinkt kun je echt stellen dat je dit voor gezondheidsdoeleinden doet.
Het is al langer bekend dat (matige) consumptie van rode wijn een positieve invloed heeft op de gezondheid. Maar wist je ook dat van alle wijnen de Kroatische Frankovka één van de meest helende onder de rode wijnen is?
Het 'College of Health Sciences' van de Universiteit van Bordeaux heeft in 2009 het bestanddeel in de wijn onderzocht dat aderverkalking voorkomt en de kans op een hartaanval vermindert.
Vaak wordt de helende werking van rode wijn toegedicht aan de stof resveratrol, alleen blijken de hoeveelheden van deze stof in de meeste wijnen te laag om effect te hebben.
In tegenstelling tot resveratrol zijn de hoeveelheden procyanidine die aanwezig zijn in wijn hoog genoeg om significant effect te hebben.
Klinische proeven hebben aangetoond dat twee glazen van een procyanidine-rijke rode wijn een zeer positief effect op de gezondheid hebben. Uit onderzoek is nu gebleken dat onze Dika Frankovka één van de wijnen is die de meeste procyanidine bevat van alle wijnen.
Proost! Op een lang en gezond leven.
Synoniemen voor Frankovka:
Blaufränkisch (Oostenrijk), Blauer Limberger (Duitsland), Burgund Mare (Roemenië), Franconia of Franconia Nera (Italië), Frankovka Modrá (Slowakije), Frankovna Crna (Slovenië), Gamé (Bulgarije), Kékfrankos (Hongarije), Limberger of Lemberger (Duitsland), Nagyburgundi (Hongarije), Sura Lisicina (Servië).
Druivenrassen die vaak foutief worden aangezien voor Frankovka:
Gamay Noir, Pinot Noir.